अज्ञानी अज्ञानीबीचको संवाद अर्थहिन हुन्छ स्व–ज्ञानी, स्व–ज्ञानीबीच बोधपूर्ण मौनको अवस्था जन्मन्छ स्व–ज्ञानी र अज्ञानीबीचको संवाद अर्थपूर्ण हुन पुग्दछ
अज्ञानी अज्ञानीबीचको संवाद अर्थहिन हुन्छ । अज्ञानी अज्ञानीबीच केवल बाद–विबादहरु मात्र हुन्छ । अज्ञानी अज्ञानीबीच केवल बादविवादबाट पार हुन सक्दैनन् । अज्ञानी अज्ञानी एक अर्कामा अंहकारको संघर्ष हुन्छ । यही अंहकारको कारण उनीहरु बीचको संबाद संघर्षमा बदलिन पुग्दछ । स्व–ज्ञानी एवं स्व–ज्ञानीबीच कुनै संबाद नै हुँदैन केवल त्यहाँ बोधपूर्ण मौनको घटना घट्दछ । एउटाले अर्कोलाई जान्दछन् । दुवै स्वयं भित्रको चौतन्यमा लिन हुन पुग्दछन् । त्यसैले स्व–ज्ञानी एवं स्व ज्ञानीबीच शब्दको होइन निशब्दको आदान प्रदान हुन्छ । स्व–ज्ञानी र अज्ञानीबीचको संवाद नै अर्थपूर्ण हुन पुग्दछ । स्व–ज्ञानीले नै अज्ञानीलाई धार्मिक यात्रातिर लाग्नको लागि व्यास जागृत गराइदिन्छ । यात्राको लागि इसाराहरु दिन्छ । व्यास एवं इसाराको साहाराद्धारा नै अज्ञानी स्व–ज्ञान तर्फको यात्रा सुरु गर्दछ र निरन्तरको अभ्यास एवं अनन्त प्रतिक्षाबाट ढोका खुल्न पुग्दछ र सारा अन्धकार समाप्त हुन पुग्दछ ।
विधि बिनाको विधि :-
विधिहरुलाई प्रयोग गर्दै विधिहरुबाट पनि मुक्त हुनुलाई नै विधिबिनाको विधि भनिन्छ । सारा विधिहरु धार्मिक यात्राका साधनहरु हुन् । धार्मिक यात्राको लागि विधि चाहिन्छ तर बोधपूर्ण मौनको अवस्था प्रकट हुनको लागि सबै विधिहरुबाट पार हुनु पर्दछ । त्यही अवस्थामा नै शून्यताको बोध हुन पुग्दछ जहाँ पूर्ण समाविष्ट भएको हुन्छ । विधि विनाको विधिलाई जान्नु सही धर्मलाई जानेको अवस्था हो । धर्म प्रकटको अवस्था विधि बिनाको विधि भएको हुनाले यसको कुनै शिक्षा हुँदैन । सारा शिक्षाहरुबाट मुक्त भएपछि नै बोधपूर्ण मौनको जन्म हुन्छ । आत्मज्ञान विना स्थायी उत्सब असम्भब छ । धनबाट, पदबाट, परिवारबाट उत्पन्न उत्सवहरु अस्थायी उत्सब हुन् जहाँ दुःख छालाको रुपमा लुकेर बसेको हुन्छ र मौका पाउनासाथ प्रकट हुन पुग्दछन् ।
संसार लिला होइन :-
संसार लिला होइन, संसार त परमात्माको खोजप्रति प्यास जगाइदिने एक साधन हो । संसारमा घटिरहेका आश्चर्यहरुलाई सही ढङ्गमा देख्न जानेमा परमात्मालाई देख्न पुगिन्छ । ब्रह्म एवं ब्रह्माण्डको सारा खेल विपरिततामा निर्भर छ । जस्तै अशान्तिबाट गुज्रिएपछि नै शान्तिको खोज सुरु हुन्छ । मौन हुन पो शब्द चाहिन्छ र शब्दबाट थाकेपछि नै मौन हुन पुगिन्छ । मृत्युको यादविना जीवनलाई जान्न सकिदैन । यदि संसार छैन भने परमात्माको स्वादलाई सकिदैन । यदि संसार माया हो भने तृष्णा एवं मोक्ष पनि माया नै हो । संसार परमात्मालाई जान्ने एक अनिवार्य साधन हो । संसार र मोक्ष विपरित यात्रा हो । संसारबाट यात्रा सुरु हुन्छ मोक्षमा पुगेर यात्रा रोकिन्छ तर यात्रा जारि नै हुन्छ । यही नै धर्मको खतरनाक अवस्था हो ।
स्वयं भित्रको गुरु :-
स्वयं भित्रको गुरु नै पंरम गुरु हो । बाहिरका गुरुहरुले स्वयं भित्रको गुरुसम्म जाने ईसाराहरु देखाइदिन्छन् । जवसम्म स्वयं भित्रको गुरुलाई जानिदैन तवसम्म भड्कन जारी नै रहन्छ । स्वयं भित्रको गुरुलाई जान्नासाथ कामना र हितको भोगको जन्म हुन्छ यही कारण स्वयंभित्रको गुरुलाई पंरम गुरु भनिएको हो । यही अवस्थामा नै संसार डिस्कनेक्ट परमात्मा कनेक्ट हुन पुग्दछ । यो अवस्था एक स्वदको अवस्था हो जुन स्वाद भित्रको गुरुलाई जानेपछि थाहा हुन्छ । जवसम्म मनमा विचारहरु हुन्छन् । तवसम्म भित्रको प्रकट हुन सक्दैनन् । मनबाट विचारहरु हटेपछि नै भित्रको गुरु प्रकट हुन पुग्दछ । मनबाट पनि मुक्त भएपछि स्वयं परमात्मामय हुन पुगिन्छ । मन एवं विचार जरुरी पनि हो र बाधक पनि । मन एवं विचारबाट यात्रा सुरु हुन्छ । विचार र मनबाट मुक्त भएपछि भित्रि गुरु प्रकट हुन्छ । भित्रको गुरुलाई जान्नासाथ वा देख्नासाथ सम्पूर्ण मानसिक समस्याहरुबाट अप्रभावित हुन पुगिन्छ र यही नै भित्रको गुरुलाई जानेको प्रमाण हो ।
विना लडाईको मुक्ति :-
धार्मिक यात्रा स्वयं भित्रको यात्रा अर्थात विचार र मनबाट मुक्त हुने यात्रा भएको हुनाले यो यात्रा अरुसंग सम्बन्धित छैन । धार्मिक यात्रा स्वयं सँग सम्बन्धित भएको हुनाले यो स्वयं सँगको लडाइ हो । स्वयं सँगको लडाइलाई नै विना लडाइको मुक्त भनिन्छ । स्वयंसँगको लडाइमा स्वयं भित्र एक यस्तो ढाउ खोज्नु छ जो सबैबाट अलग छ । यस विन्दुलाई जान्नु नै ब्रह्म एवं ब्रह्माण्ड दुवैलाई जान्नु हो । विचारको लडाइबाट अलग हुँदै उसैले विचारले उसैलाई निर्विचार बनाइदिनु लाई नै विना लडाइको मुक्ति भनिन्छ । विचारहरु त आइरहन्छन् तर आफू विचारहरुबाट अलग हुन थालेपछि विना लडाइको जित हुन थाल्दछ । द्धन्दतिरको अवस्था अर्थात चुनावरहित अवस्था मा नै विना लडाइ मुक्त हुन पुगिन्छ । संसारलाई योद्धा बनेर जित्न सकिन्छ भने स्वयंलाई जित्न सबैबाट पार हुन सक्नु पर्दछ । सबैको भित्र त्यो शक्ति छ जसलाई जान्नसाथ हर परिस्थिति बाट अप्रभावित हुन पुगिन्छ । यही नै बिना लडाइको मुक्ति हो ।
शरीर नपाएका आत्माहरु :-
शरीरको मृत्युपछि अति राम्रा र अति नराम्रा आत्माले तत्काल नयाँ शरीर प्राप्त गर्दैन यस्ता आत्मालाई नयाँ शरीर प्राप्त गर्नका लागि परीक्षा गर्नु पर्दछ । यिनै आत्माहरुलाई नै शरीर नपाएका आत्माहरु भनिन्छ । श्रेष्ठतम आत्मा र अश्रेष्ठतम आत्माले तत्काल गर्भ पाउन अति कठिन छ । यस्ता आत्माहरु विना शरीर ब्रह्माण्डमा घुमिरहन्छन् । नराम्रा आत्मालाई भूत भनिन्छ भने राम्रा आत्मालाई देवता भनिन्छ । बिचारहरुबाट अलग भएका राम्रा आत्मा प्रवेश गर्दछन् भने विचारहरुमा खेलिरहेका नराम्रा आत्माहरुले प्रभाव पार्दै जान्छन् । अशरीर आत्मा शक्तिशाली हुन्छन् जस्ले शरीर प्राप्त गरेका साधारण आत्माहरुलाई तत्काल प्रभाव पारिदिन्छन् । मन अरुमा जान थालेमा नराम्रा आत्माहरुले प्रभाव पार्दछन् भने मन स्वयंमा केन्द्रित हुन थालेमा राम्रा आत्माहरुले प्रभाव पार्दछन् । मनबाट मुक्त हुन सकेमा सारा बुद्धहरुका आत्मासँग सम्पर्क हुन्छ । मान्छेको विचार र मनको अवस्था अनुसार शरीर नपाएका आत्माहरु शरीर पाएका आत्मामा प्रवेश गर्दछन् । दृष्टिमा नराम्रा आत्माहरु स्व–दृष्टिमा राम्रा आत्माहरु र दृष्टिबाटै पार भएपछि परमात्मा शरीरमा प्रकट हुन्छ ।
हर परिस्थिति नै गुरु :-
जसले हर परिस्थितिबाट सिक्न जान्दछ अर्थात हर परिस्थितिलाई गुरु बनाउन जान्दछ उसले सहजै रुपमा सांसारिक एवं धार्मिक जगतमा सही रुपमा अगाडि बढ्न सक्दछ । सांसारिक एवं धार्मिक क्षेत्रमा अगाडि बढेका व्यक्तिले हर परिस्थितिबाट सिकेका हुन्छन् । हर परिस्थितिबाट सिक्ने व्यक्ति सदा वर्तमानमा हुन्छ । गलत परम्परा र रीतिरिवाजलाई उसले स्वीकार गर्दैन । वर्तमान रहनासाथ मनमा विचारहरु खेल्न पाउँदैन । मनमा विचार नखेल्नासाथ शक्तिको जन्म हुन्छ । यहाँ शत्रु एवं मित्र सबै समान रुपका शिक्षक हुन् र सबैबाट सिक्ने व्यक्तिले नै यात्रा सुरु गर्दछ । कुनैपनि सत्यलाई जान्नका लागि निष्पक्ष हुनु पर्दछ । हर परिस्थितिबाट सिक्ने व्यक्ति निष्पक्ष हुन सक्दछ । पहिल्यैबाट पक्ष तय भएको व्यक्ति अन्धो हुन पुग्दछ र अन्धो व्यक्ति अरुको गुलाम हुन पुग्दछ ।
स्वयं भित्रको सागर :-
स्वयं भित्रको असिम सागरलाई नजानिकन सन्तापबाट मुक्त हुन असम्भव छ । जव स्वयं भित्रको असिम सागरलाई जानिन्छ तव नै चिन्ताहरुबाट अप्रभावित हुन पुगिन्छ । स्वयं भित्रको सागरलाई जान्नको लागि स्वयंमा एक भइरहनु पर्दछ । यसको निरन्तर अभ्यास र अनन्त प्रतिक्षाबाट नै स्वयं भित्रको सागरलाई जान्न पुगिन्छ । स्वयं भित्रको सागरलाई जानेपछि सम्पूर्ण दृष्यहरु अदृष्यमा जोडिएको हुन्छ भन्ने थाह हुन्छ । यो थाहा हुनासाथ सारा दृष्यहरुबाट अलग हुन सकिन्छ । अलग हुन सक्नु नै संताप मुक्त अवस्था हो । दृष्य जति सबै परिधि हो भने अदृष्यलाई जान्नु केन्द्रित अवस्था हो । केन्द्र सदा उही अवस्थामा हुन्छ भने परिधिमा सदा परिवर्तन भइरहन्छ ।
pandituttan@hotmail.com
काठमाडौं– नेपाली तथा भोजपुरी फिल्महरुमा अभिनय गरेर स्थापित भएकी अभिनेत्री तथा मोडल...
अष्ट्रेलियामा रहेका भलिबल प्रेमीहरु बीच मित्रबत खेल, भेटघाट र भाइचारा स्थापना गर्ने...
क्यानबेरा– अष्ट्रेलियाको राजधानी क्यानबेरामा अहिलेसम्म कै सम्भवत ठूलो धनराशीको पुरस्कार भएको नेपाली...
काठमाडौं– एजुकेशन प्लानेट प्रालि (ई–प्लानेट) ले आफ्नो उत्कृष्ट योगदानका लागि दक्षिण एशियामा...
काठमाडौं- प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले आफ्नो आसन्न चीन भ्रमणका क्रममा चीनसँग ऋण...
काठमाडौं– नेपाली तथा भोजपुरी फिल्महरुमा अभिनय गरेर स्थापित भएकी अभिनेत्री तथा मोडल...
अष्ट्रेलियामा रहेका भलिबल प्रेमीहरु बीच मित्रबत खेल, भेटघाट र भाइचारा स्थापना गर्ने...
क्यानबेरा– अष्ट्रेलियाको राजधानी क्यानबेरामा अहिलेसम्म कै सम्भवत ठूलो धनराशीको पुरस्कार भएको नेपाली...
काठमाडौं– एजुकेशन प्लानेट प्रालि (ई–प्लानेट) ले आफ्नो उत्कृष्ट योगदानका लागि दक्षिण एशियामा...
काठमाडौं- प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले आफ्नो आसन्न चीन भ्रमणका क्रममा चीनसँग ऋण...