काठमाडौं– पाटनको यलमाया केन्द्रमा चार दिनसम्म चलेको दक्षिण एशियाली वृत्तचित्र महोत्सव (फिल्म साउथएशिया) सम्पन्न भएको छ । महोत्सवमा प्रदर्शन गरिएका ६३ वृत्तचित्रमध्ये उत्कृष्टलाई प्रदान गरिने रामबहादुर ट्रफी अवार्ड यसवर्ष दुईवटा वृत्तचित्र श्रीलंकाको ‘डेमोन्स इन मालाडिज’ र भारतको ‘सोजस् अ बालाड म्यालाडिज’ ले प्राप्त गरेका छन् ।
‘डेमोन्स इन प्याराडाइज’ का निर्देशक जुडे रत्नम हुन् । यो फिल्ममा श्रीलंकाको गृहयुद्ध र त्यसपछिको शान्तिको कथा रोचक तरिकाले वर्णन गरिएको छ ।
‘सोज– अ बालाड म्यालाडिज’ का निर्देशक तुषार माधव र सर्वनिक कौर हुन् ।
भारतको कश्मिरमा दमन र हिंसाका बेला आफ्नो कलालाई प्रतिरोधको हतियार बनाएका संगीतकार र कलाकारको बारेमा छ यो वृत्तचित्र ।
महोत्सवका मुख्य अतिथि चर्चित भारतीय पत्रकार शशीकुमारले दुवै वृत्तचित्रलाई दुई हजार डलर राशीको नगद पुरस्कार, ट्रफी र प्रमाणपत्र हस्तान्तरण गरे ।
त्यस्तै महोत्सवको दोस्रो उत्कृष्ट वृत्तचित्रको पुरस्कार भारतको ‘सेफर्डेस अफ ग्लेसियर्स’ले प्राप्त गर्‍यो । स्टान्जिन दोर्जाई ग्या र क्रिस्टिन मोर्डलेटले निर्देशन गरेको यो वृत्तचित्रलाई एक हजार अमेरिकी डलर नगद समेत प्रादन गरियो ।
त्यस्तै बालबालिकाको विषयकेन्द्रित वृत्तचित्रलई प्रदान गरिने एक हजार अमेरिकी डलरको युनिसेफ नेपाल पुरस्कार ‘फायर फ्लाइज् इन द एबिस्’ ले प्राप्त गर्‍यो ।
निर्देशकको पहिलो वृत्तचित्र ९डेब्यु० मध्येमा उत्कृष्ट हुने ‘रसन पिया’ ले १,००० अमेरिकी डलरको तारेक मसूद पुरस्कार प्राप्त गर्‍यो ।
विद्यार्थीले निर्देशन गरेको उत्कृष्ट वृत्तचित्रको पुरस्कार सहित पाँच सय अमेरिकी डलरको पुरस्कार ुथर्टीटू सोल्सु( बर्मालाई प्रदान गरियो ।
निर्णायक समितिको ‘स्पेशल मेन्सन’ मा ‘टू मच टू आस्क’– भारत, ‘ट्रेम्बलिङ माउण्टेन’– नेपाल, ‘प्रिजन सिस्टर्स’– अफगानिस्तान, ‘आस्क द सेक्सपर्ट’– भारत र अर्को एक वृत्तचित्र परे ।
सन् १९९७ मा शुरू भएको यो द्विवार्षिक महोत्सवले परिवर्तनकारी सोचलाई प्रवर्धन गर्ने दक्षिण एशियाली विषयका वृतचित्रहरू विगत २० वर्षदेखि प्रदर्शन गर्दै आएको छ ।